पहलगाम आक्रमण: भारतले सिन्धु जल सन्धि निलम्बन गर्‍यो, अटारी सीमा पनि बन्द

११ वैशाख, काठमाडौं । जम्मू-कश्मीरको पहलगाममा भएको चरमपन्थी हमलापछि नयाँ दिल्लीमा प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको अध्यक्षतामा सुरक्षा मामिलामार्फतको क्याबिनेट कमिटी (सीसीएस) को बैठक भएको छ।

यस बैठकमा धेरै महत्त्वपूर्ण निर्णय लिइएको छ, जसमा पाकिस्तानसँगको सिन्धु जल सम्झौतोलाई निलम्बित गर्ने निर्णय गरिएको छ। यससँगै अटारी सीमालाई पनि बन्द गर्ने निर्णय गरिएको छ।

प्रधानमन्त्रीको निवासमा भएको बैठकमा केन्द्रीय गृह मन्त्री अमित शाह, विदेश मन्त्री एस जयशंकर, रक्षा मन्त्री राजनाथ सिंह र राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार अजित डोभालसहितका धेरै शीर्ष अधिकारी उपस्थित थिए।

जम्मू-कश्मीरको पहलगाममा मङ्गलवार चरमपन्थी हमला भएको थियो। यस हमलामा २६ जनाको मृत्यु भएको छ र धेरै व्यक्तिहरू घाइते भएका छन्।””

भारतले पाकिस्तानसँग 1960 को सिन्धु जल सम्झौतामा तुरुन्त प्रभावसँग निलम्बित राख्ने निर्णय गरेको छ। यो निर्णय तबसम्म लागू रहनेछ जबसम्म पाकिस्तान विश्वसनीय तरिकाले सीमापार आतंकवादको समर्थन दिनु बन्द गर्दैन।

भारतले अटारी एकीकृत जाँच चौकी पनि तुरुन्त प्रभावसँग बन्द गर्ने निर्णय गरेको छ। सरकारले भनेको छ कि जस्ले मान्य कागजातको आधारमा यहाँ आएका छन्, उनीहरूले 1 मे 2025 भन्दा पहिला यस बाटोमा फर्किन सक्छन्।

विदेश सचिव विक्रम मिष्रीले भनेका छन् कि अब पाकिस्तानी नागरिक सार्क भिसा मुक्त योजना (एसवीईएस) अन्तर्गत जारी गरिएका भिसाको आधारमा भारतको भ्रमण गर्न सक्दैनन्। एसवीईएस अन्तर्गत पाकिस्तानी नागरिकलाई पहिले जारी गरिएका भिसा रद्द मानिनेछन्। एसवीईएस अन्तर्गत जो पनि पाकिस्तानी नागरिक भारतमा छन्, तिनीहरूले ४८ घण्टामा भारत छोड्नुपर्छ।

नई दिल्लीमा पाकिस्तानी उच्चायोगका रक्षा/सैन्य, नौसेना र वायुसेना सल्लाहकारलाई अवांछित (पर्सोना नो ग्रेटा) व्यक्तिको रूपमा वर्गीकृत गरिएको छ। तिनीहरूलाई भारत छोड्नका लागि एक हप्ताको समय दिइएको छ। भारत इस्लामाबादमा अवस्थित आफ्ना उच्चायोगका रक्षा/सैन्य, नौसेना र वायुसेना सल्लाहकारलाई पनि फिर्ता बोलाइरहेको छ। दुबै उच्चायोगमा यी पदहरू समाप्त मानिनेछन्।

वै उच्चायोगहरूले यी सैन्य सल्लाहकारका पाँच सहयोगी कर्मचारीलाई पनि फिर्ता लैजानु हुनेछ। उच्चायोगहरूमा कर्मचारीहरूको संख्या ५५ बाट बिस्तारै घटाएर ३० गरिनेछ। यो निर्णय १ मे २०२५ बाट लागू हुनेछ। सीसीएसले देशमा सुरक्षा अवस्थाको समीक्षा गर्यो र सुरक्षा बललाई अत्यन्त सजग रहन भनेको छ।

बैठकमा पहलगाम हमलाको साजिश रच्नेहरूको विरूद्ध पूर्ण कारबाही हुने कुरा भनिएको छ। यसमा भनिएको छ कि जस्ताकोस्त मैदानमा तहव्वुर रानालाई भारतमा ल्याइए, त्यस्तै भारतको विरूद्ध उदारवादी क्रियाकलाप गर्नेहरूलाई छोडिने छैन।

विदेश सचिव विक्रम मिश्रले भनेका छन् कि संसारभर पहलगाममा गरिएको हमलाको निन्दा गरिएको छ।

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले भारतसँग एकता प्रकट गर्दै प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीलाई फोन गरेका छन्।

भारतीय विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता रणधीर जायस्वालले एक्समा जानकारी दिँदै बताएका छन् कि अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले पीएम मोदीलाई फोन गरेर पीडितहरू प्रति आफ्नो गहिरो संवेदना प्रकट गरे।

प्रवक्ताका अनुसार, “राष्ट्रपति ट्रम्पले चरमपंथी हमलाको कडा निन्दा गर्दै यस जघन्य हमलाका दोषीहरूलाई न्यायको कटघरेमा ल्याउन भारतलाई पूर्ण समर्थन व्यक्त गरे। भारत र अमेरिकाले चरमपंथका विरुद्धको लडाइँमा सँगै खडा छन्।”

यसअघि ट्रम्पले ट्रुथ सोशलमा लेखे, “कश्मीरबाट अत्यन्त दुखद समाचार आएको छ। चरमपंथको विरुद्धको यस लडाइँमा अमेरिका भारतसँग खडा छ। हामी मृतकहरूको आत्माको शान्ति र घाइतेहरूको शीघ्र स्वास्थ्यको प्रार्थना गर्छौं। प्रधानमन्त्री मोदी र भारतका जनतालाई हाम्रो पूर्ण समर्थन र गहिरो सहानुभूति छ।”

भारतको भ्रमणमा रहेका अमेरिकी उप राष्ट्रपति जेडी वेन्सले मङ्गलबार आफ्नो एक्स खातामा लेखे, “उषा र मैले भारतको पहलगाममा भएको भीषण चरमपंथी हमलाका पीडितहरू प्रति हाम्रो संवेदना व्यक्त गर्छौं। गएको केही दिनमा, हामी यस देश र यहाँका मानिसहरूको सुन्दरतामा अभिभूत भएकाछौं। यस भीषण हमलामा हाम्रो संवेदनाहरू र प्रार्थनाहरू उनीहरूसँग छन्।”

इजराइलका प्रधानमन्त्री बिन्यामिन नेतन्याहूले यसलाई बर्बरताको हमला भन्दै चरमपंथ विरुद्धको लडाइँमा भारतको साथमा उभिनुपर्ने कुरा बताएका छन्।

उनीले एक्समा लेखेका छन्, “मेरो साथी नरेन्द्र मोदी, जम्मू कश्मीरको पहलगाममा भएको बर्बरतापूर्ण चरमपंथी हमलाबाट म गहिरो रूपमा दुखी छु, जसमा दर्जनौं निर्दोष व्यक्तिहरूको ज्यान गएको छ र घाइते भएका छन्। हाम्रा संवेदनाहरू र प्रार्थनाहरू पीडितहरू र उनीहरूको परिवारसँग छन्। चरमपंथ विरुद्धको लडाइँमा इजराइल भारतसँग खडा छ।”

युरोपियन संघको अध्यक्ष उर्सुला वोन डेर लेयनले यसलाई ‘घृणित चरमपंथी हमला’ भन्दै भनेकी छन् कि ‘भारतको इच्छाशक्ति अटूट’ छ।

एक्समा उनले लेखे, “पहलगाममा भएको चरमपंथी हमलाले धेरै निर्दोष ज्यानहरू लिइ सकेको छ। नरेन्द्र मोदी र शोकमा रहेका हर एक भारतीय प्रति मेरो गहिरो संवेदनाहरू छन्। मलाई थाहा छ कि भारतको इच्छाशक्ति अटूट छ। तपाईं यस कठिन घडीमा मजबुत रहनु हुनेछ। र युरोप तपाईंको साथमा खड़ा छ।”

जर्मनीको विदेश मन्त्रालयले यो हमलालाई बर्बर बताउँदै यसको निन्दा गरेको छ। एक्समा लेखेको सन्देशमा मन्त्रालयले भनेको छ कि यस कठिन घडीमा जर्मनी भारतको साथमा खड़ा छ, “पीडितका परिवारहरूप्रति गहिरो संवेदना व्यक्त गर्दछ।”

मङ्गलबार पहलगाममा चरमपंथी हमला हुँदा प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी साउदी अरबको जेद्दा शहरको भ्रमणमा थिए। तर, प्रधानमन्त्रीलाई यस हमलाको जानकारी पाउँदा उनले साउदी अरबको आधिकारिक डिनरमा सहभागी हुनुपरि फर्किने निर्णय गरे।

बुधबार बिहान नै पीएम मोदी दिल्ली आए। उनले यहाँ आएपछि गृहमन्त्री अमित शाह, रक्षा मन्त्री राजनाथ सिंह र राष्ट्रिय सुरक्षा सलाहकार अजित डोभालसहित केही प्रमुख अधिकारीहरूसँग कुरा गरे। त्यसपछि सुरक्षा मामला समिति बैठकको आयोजना गर्ने निर्णय गरियो।