नासाको पार्कर सोलर प्रोब दोस्रोपटक सू्र्यको नजिकै पुग्दा कसरी पग्लिनबाट जोगियो?

२३ चैत, काठमाडौं । नासाको पार्कर सोलर प्रोबले सूर्यको दोस्रो नजिकको उडान सफलतापूर्वक सम्पन्न गरेको छ। संस्थाले यो घोषणा यसै साता गरेको हो।

कारको आकारको यो अन्तरिक्षयान ३.८ मिलियन माइल (६.१ मिलियन किलोमिटर) को दूरीसम्म सूर्यको सतह नजिक पुगेको थियो, जस क्रममा यसको गतिको गति ४३०,००० माइल प्रतिघण्टा (६९२,००० किलोमिटर प्रतिघण्टा) पुगेको थियो। यो गति र दूरी अघिल्लो वर्षको क्रिसमस इभमा भएको ऐतिहासिक रेकर्डसँग मेल खान्छ।

शनिबार (मार्च २२) भएको यो उडानका क्रममा पार्कर सोलर प्रोबले पुनः स्वतः नियन्त्रणमा रहेर कार्य गरेको थियो। यसका चार वैज्ञानिक उपकरणहरूलाई सूर्यको बाहिरी वायुमण्डल (कोरोना) भित्रैबाट सौर्य हावाबारे डाटा सङ्कलन गर्न पूर्व-निर्धारित रूपमा सञ्चालन गरिएको थियो।

मंगलबार (मार्च २५) अन्तरिक्षयानले पृथ्वीतर्फ संकेत पठाएर आफ्नो अवस्था राम्रो रहेको र सबै प्रणालीहरू सामान्य रूपमा सञ्चालन भइरहेका छन् भन्ने जानकारी दिएको नासा ले जनाएको छ।

“यो दोस्रो पटक उही दूरी र गतिमा भएको उडानले अन्तरिक्षयानलाई सौर्य हावा र सम्बन्धित गतिविधिहरूको अनुपम वैज्ञानिक अध्ययन गर्न अवसर दिएको छ,” नासाको विज्ञप्तिमा उल्लेख गरिएको छ।

यो मिशनबाट प्राप्त निकट डाटा सौर्य मौसमको पूर्वानुमान गर्न र केही रहस्यमय प्रश्नहरूको उत्तर दिन सहयोगी हुने वैज्ञानिकहरू आशा गर्छन्। विशेष गरी, सूर्यको कोरोना सतहभन्दा सयौँ गुणा तातो किन छ भन्ने बुझ्न महत्त्वपूर्ण ठहरिने स्पेस डटकमले उल्लेख गरेको छ।

“यस मिशनको नयाँ अनुसन्धानले सौर्य विज्ञानका पाठ्यपुस्तकहरू पुनःलेखन गर्दैछ, किनभने यो मानव निर्मित कुनै पनि वस्तुले कहिल्यै पुग्न नसकेको स्थानमा गइरहेको छ,” नासाका कार्यवाहक प्रशासक जेनेट पेट्रोले अर्को विज्ञप्तिमा भनेका छन्।

नासाले पार्कर सोलर प्रोबको सफलताबारे सामाजिक सञ्जालमा पोस्ट गर्दै भनेको छ, “राम्रै खबर! पार्कर सोलर प्रोबले पृथ्वीमा संकेत पठाएको छ।” अन्तरिक्षयान सूर्यको कोरोना हुँदै पछिल्लो उडानपछि पनि राम्रो अवस्थामा रहेको छ।

यस यानको विशेष रूपमा डिजाइन गरिएको ताप प्रतिरोधी ढालले यसलाई सूर्यको तीव्र तापबाट जोगाउने महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ। यसको कारणले नै यसको इलेक्ट्रोनिक्स र वैज्ञानिक उपकरणहरू कोठाको तापक्रममा रहँदा पनि सूर्यको सामुन्ने प्रत्यक्ष रूपमा अध्ययन गर्न सक्षम भएका छन्।

यस विशेष ताप प्रतिरोधी प्रणाली र अन्य प्रविधिगत विकासहरूका लागि पार्कर सोलर प्रोब टिमलाई हालै नेसनल एरोनटिक एसोसिएसनले २०२४ रोबर्ट जे कोलियर ट्रफीबाट सम्मानित गरेको छ। यो टिम नासा, जोन्स हप्किन्स एप्लाइड फिजिक्स ल्याब, र अन्य ४० भन्दा बढी साझेदार संस्थाका इन्जिनियर तथा वैज्ञानिकहरू सम्मिलित छ।

“यो अद्भुत टिमले ६० वर्षभन्दा बढी समयदेखि असम्भव ठानिएको एक जटिल अन्तरिक्ष वैज्ञानिक मिशनलाई वास्तविकतामा परिणत गरेको छ,” जोन्स हप्किन्स एप्लाइड फिजिक्स ल्याबका निर्देशक राल्फ सेमेलले बताएका छन्।

पार्कर सोलर प्रोब, जुन २०१८ मा प्रक्षेपण गरिएको थियो, आगामी जुन १९ मा करिब यस्तै गति र दूरीमा रहेर अर्को उडान गर्ने तालिका छ।