ट्वाइलेटमा बसेर फोन चलाउनुहुन्छ ? यी कुरामा ध्यान दिनुहोस्

२० चैत, बीबीसी। के तपाईँले पनि आफ्नो फोन सधैँ आफूसँगै राख्नुहुन्छ ? के तपाईं खाना खाने समयमा, रातिमा सुत्ने समयमा र बिहान उठ्ने बित्तिकै समेत फोन नहेरिकन बस्नै नसक्ने हुनुभएको छ ? के तपाईंले आफ्नो मोबाइल फोनलाई ट्वाइलेटमा जाँदा पनि आफूसँगै लैजानुहुन्छ ? यदि तपाईं यसो गर्नुहुन्छ भने तपाइँको यो बानी निकै हानिकारक छ ।

फोनको अत्यधिक प्रयोग गर्ने तथा मोबाइल फोनमा फोनकल सँगै सोसल मिडिया, इमेल मेसेज र टिकटक जस्ता भिडियो प्लटफर्महरु धेरै प्रयोग गर्ने व्यक्तिमा ट्वाइलेट जाँदा समेत फोन लिएरै जाने र ट्वाइलेट गरिरहँदा पनि फोनमै झुण्डिइरहने बानी हुन्छ ।

यसो गरिरहँदा हामीलाई यो कुराको हेक्कासम्म पनि हुँदैन कि फोन समाएर थोरै समय ट्वाइलेटमा बिताउँदै गर्दा हामी विभिन्न खतरनाक चिजहरूको संक्रमणको जोखिममा पर्दछौँ ।

यदि ट्वाइलेटमा जाँदा फोन लिएर जाने र ट्वाइलेटमा लामो समयसम्म फोन हेरेर बसिरहने तपाईंको बानी छ भने सावधान हुनुहोस्। किनकि तपाईंको यस्तो बानी निकै हानिकारक हुन सक्छ र यसले तपाईंको स्वास्थ्यमा ठूलो नकारात्मक असर पार्न सक्छ ।

वास्तवमा समस्या के हो ?

हामीमध्ये धेरै मानिसहरु खासगरी युवाहरुलाई ट्वाइलेटमा पनि आफ्नो फोन लिएर जाने बानी परेको हुन्छ । जो मानिसले ट्वाइलेटमा आधा घण्टाभन्दा अधिक समय बिताउँछन् उनीहरुलाई विभिन्न खालका स्वास्थ्य समस्या देखा पर्दछन् । ती मानिसहरू लामो समयसम्म एकै ठाउँमा बसेर आफ्नो मोबाइल फोन हेरिरहन्छन् । यसले दिसालाई बाहिर निकाल्न सहयोग गर्ने मलद्वार आसपासका मांसपेशीहरूमा अतिरिक्त दबाब पर्दछ।

जबरजस्ती दिसा गर्दा मलद्वारलगायतका अंगसँग सम्बन्धित कब्जियत, पाइल्स, फिस्टुला तथा फिसर जस्ता स्वास्थ्य समस्याहरु निम्तिन सक्छन् ।

लामो समयसम्म एकै ठाउँमा बस्दा शरीरमा रक्त प्रवाह पनि प्रभावित हुन्छ। यस्तो स्थितिमा बस्दा तथा दिसा गर्ने क्रममा बल धेरै लगाउँदा कब्जियत हुनुका साथै दिसा अत्यधिक कडा हुने समस्या बढ्दछ ।

जसका कारणले मलद्वार आसपासको क्षेत्र सुन्निने र त्यहाँ विभिन्न खालका संक्रमणको आशंका बढ्दछ। यस्ता मानिसहरूलाई पछि गएर विभिन्न खालका रोगहरू लाग्न सक्छन्। वास्तवमा ट्वाइलेटको कमोड यस्तो प्रकारले डिजाइन गरिएको हुन्छ, जसबाट ट्वाइलेट गर्ने बेला मलद्वारको क्षेत्र तथा त्यहाँका मांसेशीहरुमा दबाब पर्दछ।

धेरैबेर बस्दा हुन्छन् यी समस्या

यदि तपाईं ट्वाइलेटमा लामो समयसम्म बस्नुहुन्छ भने यसले मलद्धार, कम्मर तथा सरीरका अन्य भागमा समेत धेरै दबाब पर्ने समस्या बढ्दछ। जब तपाइँले शौचालयमा धेरै समय लगाउनुहुन्छ भने त यो समस्या अझै बढ्दछ । त्यसैले हामीले ट्वाइलेट बस्ने समयलाई कम गर्नका लागि ट्वाइलेट जाँदा फोन लिएर जाने बानी त्याग्नुपर्छ ।

ट्वाइलेटको सिटमा धेरैबेरसम्म बस्दा तथा आफ्नो फोन हेर्दा शरीरका अन्य हिस्साहरुमा पनि दबाब पर्दछ। जस्तै गर्दन तथा पिठ्यूँको दुखाई । यसबाट हात तथा खुट्टा झमझमाउने जस्ता समस्याहरु पनि देखा पर्दछन । लामो समयसम्म झुकेर बस्दा तथा मोबाइल फोन हेर्दा गर्धनमा दबाब सिर्जना हुने र मेरुदण्ड दुख्ने समस्या उत्पन्न हुन्छ।

कोभिड १९ पछि हाम्रो जीवनशैलीमा विभिन्न खालका परिवर्तन आएका छन् । यसमध्ये लगातार बसिरहनु, बसेरै काम गर्नु, घरबाट बाहिर ननिस्कनु, व्यायाम वा योगको अभाव, फास्टफुड तथा प्याकेज्ड खानेकुरा खाने जस्ता आनीबानीहरु रहेका छन् ।

यति मात्र होइन मोबाइल फोनको प्रयोग पनि बढेको छ। किनकि अब अधिकांश कारोबारहरु मोबाइल फोनबाटै हुने गर्छन् । यसले मानिसहरुमा ट्वाइलेट जाँदा समेत फोन लिएर जाने बानीको विकास भएको छ ।

एकै ठाउँमा लामो समय बस्ने गर्दा मुटु सम्बन्धी रोग, मधुमेह, मोटोपन, गर्दन तथा पिठ्युको दुखाइ, मांसपेशीमा कमजोरी, खुट्टाका नशा सुनिने, स्ट्रोक, मांसपेशी तथा जोर्र्नीको दुखाइ जस्ता समस्याहरू हुन सक्छन्। ।

यसका साथै पेट फुल्ने, अनावश्यक वजन बढ्ने जस्ता समस्या अनि मानसिक स्वास्थ्य समेत प्रभावित हुन सक्छ । यस्तो जीवनशैलीका कारण चिन्ता डिप्रेसन तनाव वा खानपान सम्बन्धी समस्याहरु पनि उत्पन्न हुन सक्छन् ।

स्वास्थ्यमा कस्तो असर पर्छ ?

कुनै शारीरिक गतिविधि बिना लामो समयसम्म एकै स्थानमा बस्दा तपाईंको जीवनको गुणवत्ता प्रभावित हुन्छ।

यति मात्र होइन यसबाट विभिन्न खालका स्वास्थ्य सम्बन्धी समस्याहरूको खतरा पनि बढ्दछ।

लामो समयसम्म बस्दा रगतमा चिनीको मात्रा तथा इन्सुलिनको मात्रा नियन्त्रित गर्ने सरीरको क्षमतामा पनि असर पर्दछ। यसबाट टाइप टु मधुमेह, चिन्ता तथा तनाव, मोटोपना, जोर्र्नी तथा मांसपेशीहरूको दुखाइ, रक्तचाप तथा कोलेस्ट्रोलको स्तरमा वृद्धिका साथै स्ट्रोक र हृदय रोगको खतरा पनि बढेर जान्छ।

लामो समयसम्म एकै ठाउँमा बस्दा पनि दबाब पर्दछ र मेरुदण्डको हड्डी सम्बन्धी समस्याहरु पैदा हुन्छन। यस्तो जीवनशैलीले कम्मरको दुखाइ तथा गर्दनको दुखाइ जस्ता समस्याहरुलाई पनि निम्त्याउँछ ।

ट्वाइलेटमा फोनको प्रयोग गर्ने बानीलाई कसरी छाड्ने ?

जस्तोसुकै ठाउँमा पनि मोबाइल फोनको प्रयोग गर्नैपर्ने बानीलाई कसरी छुटाउने ? वास्तवमा लामो समयसम्म ट्वाइलेट सीटमा बस्दा हाम्रो पेल्भिक मांसपेशीहरु कमजोर बन्छन र यसबाट पिसाब तथा दिसालाई नियन्त्रण गर्ने हाम्रो क्षमतामा पनि समस्या पैदा हुन्छ। त्यसैले ट्वाइलेटमा ५ देखि १० मिनेटभन्दा धेरै समय बिताउनुहुन्न ।

साथै दिसा गर्दा शरीरको मलद्वार लगायतको भागमा धेरै दबाब दिनु हुँदैन। यो अवस्थाबाट बच्नका लागि हामीले प्रतिदिन २ देखि ३ लिटरसम्म पानी पिउनुपर्छ र नियमित व्यायाम गर्नुपर्छ ।

हाम्रो खानामा फाइबरको मात्रा पर्याप्त हुनुपर्छ। डाक्टरहरूका अनुसार यदि पेट बिग्रिने तथा पेट दुख्ने जस्ता लक्षणहरू दुई दिन भन्दा धेरै समयसम्म जारी रह्यो भने हामीले डाक्टरसँग सम्पर्क गर्नैपर्छ ।

डाक्टरहरूको अनुसार पाइल्स वा यससँग सम्बन्धित रोगहरूको कारक तत्व केवल कम फाइबर युक्त खाना मात्र होइन ट्वाइलेटमा फोनको प्रयोग गर्ने जस्ता आनीबानीहरु पनि यसका लागि जिम्मेवार हुन्छन।

यस्तो बानीले गर्दा मलद्वारको आसपासका नशाहरूमा दबाव पर्दछ र यसले विभिन्न खालका समस्याहरू निम्त्याउँछ । यदि पाइल्सका कारण रगत बग्न थाल्यो भने यो निकै कष्टदायक हुन्छ।

यसका अलावा मोबाइल फोनमा रहेका किटाणुहरु हाम्रो अनुहार तथा हातको सम्पर्कमा आउँछन र ती पेटमा पुगेर संक्रमण गराउने सम्भावना पनि बढ्दछ ।

डाक्टरहरूको सुझाव छ कि हामीले आफ्नो घरमा फोन मुक्त क्षेत्र पनि निर्माण गर्नुपर्छ । आफ्नो बेडरुम तथा डाइनिङ रूमलाई फोनमुक्त बनाउन सकियो भने त्यो निकै लाभदायी हुन्छ। त्यस्तै ट्वाइलेटमा पनि फोनको प्रयोग गर्दै नगर्ने सख्त नियम हामीले आफै बनाउन सकिन्छ ।

फोनको उपयोग सीमित गर्ने नियम पालना गरियो भने लगातार बस्ने आफ्नो आदतलाई छोड्न पनि मद्दत पुग्छ। यसका साथै पढ्ने बेला ब्रेक लिएर आफ्नो कुर्सीबाट उठ्ने र हात तथा खुट्टालाई हल्लाउने गर्नुपर्छ ।

यसै प्रकारले यदि तपाईँले कम्प्युटर वा फोनको स्क्रिनको प्रयोग गरेर काम गरिरहनुभएको छ भने आफ्नो आँखालाई आराम दिनका निम्ति केहीबेर आँखालाई स्क्रिनबाट हटाएर बाहिरी वातावरणमा टहल्न सक्नुहुन्छ ।

कस्ता कस्ता रोगको खतरा हुन्छ ?

कब्जियत तथा दिसा त्यागमा रोकावट आउँदा विभिन्न खालका समस्याहरु पैदा हुन्छन् । जब पाचन प्रणाली खराब हुन्छ तब यसले मलद्वारमा दबाव बढाउँछ। यसबाट पाइल्स तथा मलद्वारका तन्तुहरूमा घाउ हुने जस्ता समस्याहरु उत्पन्न हुन्छन । यो समस्या खासगरी ४५ वर्षभन्दा अधिक उमेरका मानिसहरुमा आम समस्याको रुपमा रहेको हुन्छ।

प्राय गम्भीर मामिलाहरूमा मलद्वारमा अत्यधिक दबावका कारण हुने कब्जियतबाट रगतसमेत जम्न सक्छ। जसका कारण हृदयघात तथा स्ट्रोकको खतरा बढ्दछ यस्तो स्थितिमा भविष्यका जटिलताहरूबाट बच्नका निम्ति कब्जियतको उपचार तुरुन्तै गर्नु अत्यन्तै महत्वपूर्ण हुन्छ।

जब हाम्रो पेट एक हप्ता वा त्यसभन्दा पनि लामो समयसम्म सफा हुँदैन तब त्यसलाई क्रोनिक कब्जियत भनिन्छ। यसका लक्षणहरूमा पेट फुल्नु , पेटमा दुखाई महसुस हुनु , मल त्यागका बेला तनाव तथा दिसााको पूर्ण रुपमा त्याग गर्न नसक्नु जस्ता लक्षणहरु हुन्छन् । यदि यो समस्याको तुरुन्तै उपचार गरिएन भने अत्यधिक दबावका कारण मलद्वारका तन्तुहरूमा नोक्सान पुग्न सक्छ। जसबाट पाइल्स तथा फिसर जस्ता समस्याहरु पैदा हुन्छन । जुन निकै कष्टप्रद हुन्छ।

डाक्टर के भन्छन् ?

डाक्टरहरूका अनुसार खानामा फाइबरको कमी , व्यायामको कमी, इरिटेबल बाउल सिन्ड्रोम वा गर्भावस्थाका साथै बढ्दो उमेरका क्रममा पनि आन्द्रामा रोकावट उत्पन्न हुन्छ र यसबाट क्रोनिक कब्जियत सिर्जना हुन्छ ।

क्रोनिक कब्जियतका कारण मलद्वारका नशामा अतिरिक्त दबाब पर्दछ। जसबाट सुनिने, पाइल्स जस्ता समस्या उत्पन्न हुन्छन् । लगातार दबाबका कारण मलद्वारमा अल्सर तथा घाउ पनि हुनसक्छ यस्तो अल्सर मलद्वारको भित्र र बाहिर दुवै ठाउँमा हुनसक्छ ।

यदि स्थिति अति गम्भीर भयो भने यसबाट रगत निस्किन सक्छ र पीडा पनि अत्यधिक हुन्छ । डाक्टरका अनुसार कब्जियतको समयमै उपचार भयो भने पाइल्स तथा फिसर जस्ता समस्याहरुलाई रोक्न सकिन्छ।

केरा, स्याउ, गाजर, चुकन्दर लगायतका फाइबरले भरिपूर्ण खाने कुराहरु खाने नियमित रुपमा शारीरिक व्यायाम गर्ने र पर्याप्त मात्रामा पानी पिउँदा आन्द्राको क्रियामा सुधार हुन्छ । साथै दिसा गर्ने बेलामा धेरै बल नगर्न र आन्द्राको स्वास्थ्यका निम्ति खानामा प्रोबायोटिक सामेल गर्न पनि डाक्टरहरू सुझाव दिन्छन् ।

त्यसैले यदि तपाईं आफ्नो जीवनशैलीमा कुनै महत्वपूर्ण परिवर्तन गर्न चाहनुहुन्छ, आफ्नो खानपिनलाई बदल्न चाहनुहुन्छ वा शारीरिक व्यायाम सुरु गर्न चाहनुहुन्छ भने डाक्टर तथा विशेषज्ञको सहयोग लिनु महत्वपूर्ण हुन्छ ।

आफ्नो शरीर तथा लक्षण हरुका बारेमा डाक्टरहरुसँग गएर चेकजाँच, परामर्श तथा उपचार गराएर उनीहरूकै सल्लाहको आधारमा जीवनशैलीमा परिवर्तन गर्नु बुद्धिमानी हुन्छ ।